Aktualne zasady dotyczące reklamowania produktów i treści wrażliwych

Spis treści:

• Reklama gier hazardowych
• Reklama produktów CBD
• Reklama branży erotycznej
• Reklama suplementów diety i produktów leczniczych
• Reklama branży finansowej

Prezentujemy szczegółowy opis obowiązujących zasad dotyczących reklamowania produktów i treści wrażliwych w podziale na kilka głównych grup tematycznych. Zachęcamy do zapoznania się z nimi zarówno Wydawców, którzy dopuszczają publikacje treści wrażliwych, jak i Reklamodawców będących właścicielami serwisów poświęconych tzw. trudnym branżom i produktom.

Reklama gier hazardowych

Zgodnie z obowiązującą ustawą z dnia 19 listopada 2009 r.o grach hazardowych (Dz.U.2022.888 t.j. z dnia 2022.04.25), zabrania się reklamy i promocji gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości, gier na automatach oraz zakładów wzajemnych, z pewnymi wyjątkami, o których poniżej. 

Podkreślić należy, że zgodnie z ww. ustawą przez reklamę gier wymienionych w zdaniu poprzedzającym rozumie się publiczne rozpowszechnianie znaków towarowych lub symboli graficznych i innych oznaczeń z nimi związanych, a także nazw i symboli graficznych podmiotów prowadzących działalność w zakresie ww. gier oraz informacji o miejscach, w których takie gry lub zakłady są urządzane i możliwościach uczestnictwa.

Zakazy dotyczące reklamy gier hazardowych dotyczą osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które:

1) zlecają lub prowadzą reklamę lub promocję ww. gier hazardowych,

2) umieszczają (publikują) reklamę lub informację dotyczącą gier hazardowych, albo 

3) czerpią korzyści z takich czynności.

Reklama zakładów wzajemnych, na których urządzanie zostało udzielone zezwolenie, jest dozwolona pod następującymi warunkami:

• reklama nie jest kierowana do małoletnich, nie przedstawia osób małoletnich i nie odbywa się przy udziale małoletnich;
• komunikat reklamowy nie łączy urządzania gier lub uczestniczenia w grach ze sprawnością fizyczną, intelektualną bądź szansą na uzyskanie łatwej wygranej;
• komunikat reklamowy nie zawiera stwierdzeń, że udział w grach hazardowych ma relaksujący, uspokajający skutek lub jest sposobem rozwiązywania konfliktów osobistych lub problemów finansowych;
• reklama nie przedstawia powstrzymywania się lub umiarkowanego uczestniczenia w grach w negatywny sposób;
• reklama nie zachęca do uiszczania wyższych stawek jako czynnika zwiększającego szansę na wygraną;
• reklama nie wywołuje skojarzeń z atrakcyjnością seksualną, relaksem lub wypoczynkiem, nauką lub pracą, sukcesem zawodowym, życiowym lub finansowym;
• umieszczenia w reklamie komunikatu dotyczącego konsekwencji udziału w nielegalnych grach hazardowych, ryzyku związanym z hazardem oraz informacji o posiadanym przez reklamującego zezwoleniu na urządzanie zakładów wzajemnych.

Ponadto, w odniesieniu do treści reklamowych publikowanych w prasie, niezgodne z prawem jest umieszczanie treści reklamowych w prasie młodzieżowej i dziecięcej oraz na okładkach dzienników i czasopism.

Działaniem, na które często powołują się Reklamodawcy, jest dozwolone na gruncie ustawy o grach hazardowych tzw. informowanie o sponsorowaniu. Warto pamiętać, że przez informowanie o sponsorowaniu rozumie się prezentowanie wyłącznie informacji zawierającej nazwę lub inne oznaczenie indywidualizujące sponsora, w związku z faktem sponsorowania. Zabronione jest natomiast informowanie o sponsorowaniu z wykorzystaniem nazwy handlowej i znaku towarowego wykorzystywanego do oferowania gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości, przyjmowania zakładów wzajemnych oraz gier na automatach.

Reklama produktów CBD

Produkty z CBD mogą być w Polsce legalnie wprowadzane do obrotu, pod warunkiem, że zawartość THC nie przekracza 0,3% na w przeliczeniu na suchą masę. Kannabidiol zawarty w produktach CBD może pochodzić wyłącznie z odmiany konopi włóknistych (Cannabis sativia L.).

Zgodnie z regulacją ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, uprawa konopi włóknistych może być legalnie prowadzona na potrzeby przemysłu włókienniczego, chemicznego, celulozowo-papierniczego, spożywczego, kosmetycznego, farmaceutycznego, materiałów budowlanych oraz nasiennictwa.

Ze względu na brak szczegółowej regulacji prawnej dotyczącej tak sprzedaży jak i reklamy produktów z CBD, oraz możliwość uprawy i stosowania konopi włóknistych o zawartości THC poniżej 0,3% w różnych wyrobach, prawne aspekty reklamy takich produktów będą w dużej mierze zależały od regulacji obowiązującej dla danego rodzaju produktów wprowadzanych do obrotu. Przykładowo, preparaty zawierające CBD wprowadzane do obrotu jako suplementy diety,, produkty spożywcze lub kosmetyczne, podlegają zasadom właściwym reklamie tych produktów. 

Reklama produktów z CBD niezatwierdzonych jako produkty spożywcze w ramach unijnej procedury dotyczącej tzw. nowej żywności nie może zawierać informacji, że dany produkt przeznaczony jest do spożycia. Jednocześnie w przypadku produktów z CBD wprowadzonych do obrotu jako produkty spożywcze, należy powstrzymywać się od odwoływania się do informacji na temat działania leczniczego bądź korzyści zdrowotnych płynących ze stosowania kannabidiolu.

Reklama branży erotycznej

W polskim porządku prawnym reklamy branży erotycznej nie są bezpośrednio zakazane, ani też uregulowane dedykowanym tematyce aktem prawnym. 

Reklamy dotyczące akcesoriów erotycznych lub środków bądź preparatów stosowanych do poprawy bądź urozmaicenia życie ertotycznego muszą spełniać ogólne warunki reklamy, wskazane w ustawie z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U.2022.1233 t.j. z dnia 2022.06.09) - w tym zakresie warto zwrócić uwagę w szczególności na zakaz reklamy  sprzecznej z dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka, a także reklamy wprowadzającej w błąd - oraz nie mogą naruszać art. 202 kodeksu karnego, odnoszącego się do publicznego prezentowania treści pornograficznych.

Za treści pornograficzne, których publiczne prezentowanie zagrożone jest odpowiedzialnością karną, uznaje się w ogólnym ujęciu treści prezentujące czynności seksualne, ze szczególnym naciskiem na tego rodzaju treści zawierające wizerunek dzieci i osób małoletnich, udział zwierząt bądź prezentację aktów przemocy.

Reklama suplementów diety i produktów leczniczych

Reklama produktów leczniczych

Reklamą produktu leczniczego jest działalność polegająca na informowaniu lub zachęcaniu do stosowania produktu leczniczego, mająca na celu zwiększenie: liczby przepisywanych recept, dostarczania, sprzedaży lub konsumpcji produktów leczniczych.

Reklama produktu leczniczego może być prowadzona jedynie przez podmiot odpowiedzialny, czyli przedsiębiorcę lub podmiot prowadzący działalność gospodarczą w państwie członkowskim UE lub EFTA, który wnioskuje lub uzyskał pozwolenie na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego, bądź podmiot działający na jego zlecenie.

Reklama produktu leczniczego może być realizowana pod warunkiem, że reklama taka:

• nie wprowadza w błąd i prezentuje produkt leczniczy obiektywnie, a także zawiera informację o jego racjonalnym stosowaniu;
• nie polega na oferowaniu lub obiecywaniu jakichkolwiek korzyści w sposób pośredni lub bezpośredni w zamian za nabycie produktu leczniczego lub dostarczanie dowodów na jego nabycie;nie jest kierowana do dzieci ani nie zawiera żadnego elementu, który byłby skierowany do dzieci;
• nie zawiera elementu prezentacji produktu leczniczego przez osoby znane publicznie, naukowców, osoby posiadające lub sugerujące posiadanie wykształcenia medycznego lub farmaceutycznego;
• nie zawiera odwołań do zaleceń osób znanych publicznie, naukowców, osób posiadających lub sugerujących posiadanie wykształcenia medycznego lub farmaceutycznego;
• nie zawiera sugestii, że możliwe jest uniknięcie porady lekarskiej lub zabiegu chirurgicznego po użyciu danego produktu leczniczego;
• nie zawiera sugestii, że produkt leczniczy przyczyni się do poprawy stanu zdrowia osoby zdrowej; oraz
• nie zawiera sugestii, że nieprzyjmowanie produktu leczniczego może pogorszyć stan zdrowia danej osoby.

Zabroniona jest reklama produktów leczniczych:

• niedopuszczonych do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• dopuszczonych do obrotu bez konieczności uzyskania pozwolenia, tj. produktów sprowadzanych z zagranicy dla ratowania życia lub zdrowia;
• zawierająca informacje niezgodne z Charakterystyką Produktu Leczniczego albo z Charakterystyką Produktu Leczniczego Weterynaryjnego;
• wydawanych wyłącznie na podstawie recepty;
• zawierających środki odurzające i substancje psychotropowe;
• umieszczonych na wykazach leków refundowanych oraz dopuszczonych do wydawania bez recept o nazwie identycznej z umieszczonymi na tych wykazach.

Za reklamę produktów leczniczych nie uważa się natomiast m.in. informacji dotyczących zdrowia lub chorób ludzi i zwierząt, pod warunkiem że nie odnoszą się nawet pośrednio do produktów leczniczych.

Szczegółowe informacje nt. reklamy produktów leczniczych zawarte zostały w ustawie z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz.U.2021.1977 t.j. z dnia 2021.10.29) oraz w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 21 listopada 2008 r. w sprawie reklamy produktów leczniczych (Dz.U.2008.210.1327 z dnia 2008.11.28).

Reklama suplementów diety 

Ogólne zasady dotyczące reklamy suplementów diety wynikają z art. 27 ust. 5 ustawy z dnia z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U.2020.2021 t.j. z dnia 2020.11.16) zgodnie z którym: „Oznakowanie, prezentacja i reklama suplementów diety nie mogą zawierać informacji stwierdzających lub sugerujących, że zbilansowana i zróżnicowana dieta nie może dostarczyć wystarczających dla organizmu ilości składników odżywczych”.

Pod koniec 2016 r., przyjęty został Kodeks Dobrych Praktyk Reklamy Suplementów Diety, stanowiący akt samoregulacji obowiązujący w branży suplementów diety. W Kodeksi uregulowano m.in. następujące zasady reklamy suplementów diety:

• reklama powinna zawierać co najmniej określenie „suplement diety” oraz nazwę podmiotu działającego na rynku suplementów diety, który widnieje na oznakowaniu reklamowanego suplementu diety;
• zakazane jest wykorzystywanie w reklamie wizerunku lub rekomendacji, zarówno rzeczywistego, jak i fikcyjnego, lekarza, farmaceuty, pielęgniarki, położnej (a także osób posiadających takie wykształcenie;
• zakazane jest używanie w reklamie nazw chorób – o ile powodowałoby to przypisywanie reklamowanym suplementom diety właściwości zapobiegania chorobom lub leczenia chorób lub sugerowało takie właściwości, a także nazw chorób, które w rzeczywistości nie istnieją;
• reklama musi zapewniać możliwość zapoznania się z wynikami badań, jeżeli takie badania zostały one w reklamie przywołane;
• reklama może zawierać wyłącznie odwołania do rekomendacji lub pozytywnych opinii podmiotów zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym lub innym publicznym rejestrze, z podaniem w reklamie nazwy podmiotu rekomendującego oraz informacji o stronie internetowej, gdzie można zapoznać się z pełną treścią rekomendacji;
• zakazane jest kierowanie reklamy do dzieci, przy czym reklama kierowana do dzieci oznacza reklamę zawierającą bezpośrednie wezwania dzieci do: nabycia reklamowanych suplementów diety lub nakłonienia rodziców lub innych osób dorosłych do kupienia dzieciom reklamowanych suplementów diety;
• zakazane jest wykorzystywanie w reklamie suplementów diety przeznaczonych dla dzieci postaci: obecnych w kulturze masowej, odzwierciedlających osoby, których wizerunek nie może być wykorzystany w reklamie (np. lekarza), przedstawianych w sytuacjach niebezpiecznych, bądź przedstawianych z realistycznymi „wizerunkami” broni lub innych niebezpiecznych przedmiotów.

Ponadto, treści reklamowe dotyczące suplementów diety muszą spełniać ogólne warunki reklamy, wskazane w ustawie z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U.2022.1233 t.j. z dnia 2022.06.09). W kontekście artykułów poświęconych suplementom diety należy w szczególności unikać stwierdzeń, które mogą wprowadzić konsumenta w błąd, m.in poprzez:

• niejasne lub wprowadzające w błąd informacje o właściwościach suplementu diety, jego składzie, pochodzeniu oraz charakterze (m.in. unikać używania w reklamie określeń typu “lek”, “medycyna”, “farmakologia” itp., mogących sugerować właściwości lecznicze suplementu lub jego składników;
• przypisywanie suplementowi działania lub właściwości, których on nie posiada, bądź sugerowanie, że suplement diety ma szczególne właściwości, gdy w rzeczywistości wszystkie podobne produkty (zawierające tożsame lub zbliżone składy) mają takie właściwości, wynikające z obecności określonych składników;
• przypisywanie suplementowi diety właściwości leczniczych lub  właściwości zapobiegania chorobom bądź leczenia chorób.

Reklama branży finansowej

Pożyczka, kredyt konsumencki

Reklama poszczególnych produktów lub usług z branży finansowej, przykładowo: pożyczek, kredytów konsumenckich czy kryptowalut, regulowana jest w kilku odrębnych aktach prawnych, w zależności od konkretnej usługi/produktu, którego reklama dotyczy. W szczególności należy mieć na uwadze ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz.U.2021.2439 t.j. z dnia 2021.12.28), ustawę z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz.U.2021.1907 t.j. z dnia 2021.10.21) oraz ustawę z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U.2022.246 t.j. z dnia 2022.02.02). 

Dodatkowo, ze względu na specyfikę sektora finansowego, istotne z punktu widzenia reklamy są ogólne regulacje dotyczące praw konsumentów, w szczególności w zakresie potencjalnego wprowadzenia konsumenta w błąd poprzez brak wyczerpującej informacji na temat rodzaju, warunków i kosztów oferowanej usługi finansowej.

Co istotne z punktu widzenia content marketingu, art. 3 ustawy - Prawo bankowe, zawiera ograniczenie w zakresie możliwości użycia terminów "bank" oraz "kasa" w reklamie, wyłącznie do działalności prowadzonej przez bank, tj. podmiot (osobę prawną) prowadzącą działalność na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym, z zastrzeżeniem, że:

• ograniczenie to nie dotyczy jednostek organizacyjnych używających wyrazów "bank" lub "kasa", z których działalności jednoznacznie wynika, że jednostki te nie wykonują czynności bankowych; oraz
• wyraz "kasa" może być także używany w nazwie oraz do określenia działalności lub reklamy jednostki organizacyjnej, która na podstawie odrębnej ustawy gromadzi oszczędności oraz udziela pożyczek pieniężnych osobom fizycznym zrzeszonym w tej jednostce.

Wykorzystanie terminów “bank” lub “kasa” przez podmioty nieuprawnione do ich użycia zgodnie z przytoczonym powyżej art. 3 ustawy - Prawo bankowe, zagrożone karą grzywny  do 20.000.000 złotych oraz karą pozbawienia wolności do lat 5.

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe zawiera ogólne regulacje dotyczące wymogów prawidłowej reklamy, zgodnie z którymi informacje kierowane przez bank do klientów lub potencjalnych klientów, w tym informacje upowszechniane przez bank w celu reklamy lub promocji usług w odniesieniu do lokat strukturyzowanych, powinny być rzetelne, nie mogą budzić wątpliwości i wprowadzać w błąd.

W kontekście reklamy pożyczek, w tym tzw. “pożyczek chwilówek”, istotne jest przestrzeganie zasad wynikających z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz.U.2017.2070 t.j. z dnia 2017.11.09), zgodnie z którym praktyka stosowana przez przedsiębiorcę wobec konsumentów jest nieuczciwa, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu. 

Kryptowaluty

Co do zasady, kryptowaluty, czyli waluta wirtualna, będąca cyfrowym odwzorowaniem wartości, nie będące: 

prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP lub zagraniczne zagraniczne banki centralne;

• międzynarodową jednostką rozrachunkową;
• pieniądzem elektronicznym;
• instrumentem finansowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowym;
• wekslem ani czekiem;
• są uznawane w Polsce za legalne.

Od 31.10.2021 r. został wprowadzony Rejestr działalności w zakresie walut wirtualnych, a podmioty zajmujące się oferowaniem oraz obrotem kryptowalutami podlegają obowiązkowej rejestracji.

W zakresie reklamy kryptowalut, w tym content marketingu dotyczącego branży kryptowalut, należy mieć na uwadze:

• czy podmiot oferujący obrót kryptowalutami posiada wpis do ww. rejestru;
• czy reklama spełnia ogólne wymogi dotyczące zasad reklamy, wynikające w szczególności z ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym oraz z ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, w szczególności w zakresie wprowadzania konsumenta w błąd lub manipulowania jego decyzją zakupową;
• czy publikowana treść nie dotyczy działań niezgodnych z prawem na rynku kryptowalut i krypto aktywów, m.in.:
• tworzenia systemów promocyjnych, w ramach których konsument wykonuje świadczenie w zamian za możliwość otrzymania korzyści materialnych;
• tworzenia piramid finansowych;
• tworzenia zbiórek nastawionych na wyłudzenie określonej kwoty;
• tworzenia rozwiązań wzorowanych na tradycyjnym rynku finansowym (np. fundusze inwestycyjne, alternatywne spółki inwestycyjne);
• oferowanie inwestorom „instrumentów” o nazwie wprowadzającej w błąd;
• oferowanie swoich usług przez podmioty, które posiadają siedzibę poza terytorium Polski i innych państw członkowskich Unii Europejskiej;
• wykorzystywanie wiarygodności organów publicznych poprzez oferowanie kupna lub sprzedaży kryptowalut, z jednoczesnym wskazaniem, że transakcje te są nadzorowane przez Komisję Nadzoru Finansowego;
• zachęcania przez osoby uczestniczące w programach afiliacyjnych do nabywania krypto aktywów bez rzetelnego informowania o ryzykach.

___

Powyższa informacja sporządzona została na dzień 16.08.2022 r. i ma charakter poglądowy. Redakcja nie gwarantuje aktualności przedstawionych powyżej informacji, na którą wpływ mogą mieć wprowadzane przez ustawodawcę zmiany przepisów prawa, orzecznictwo lub decyzje organów administracyjnych, w tym organów ochrony konkurencji i konsumentów,. WhitePress zastrzega ponadto, że powyższe informacje nie stanowią porady prawnej. Decyzja dotycząca publikacji artykułów z wyszczególnionych kategorii tematów wrażliwych pozostaje w gestii Wydawcy. Zasady odpowiedzialności dotyczącej publikacji artykułów sponsorowanych oraz innych treści określają odpowiednio - Regulamin dla Wydawców oraz Regulamin dla Reklamodawców.