Dijital Pazarlama Nedir? Çeşitleri Nelerdir?

İçindekiler

• Pazarlama nedir?
• Dijital Pazarlama Nedir?
• Dijital Pazarlamanın Faydaları
• Dijital Pazarlama Çeşitleri Nelerdir?
• Inbound Pazarlama ve Dijital Pazarlama Arasındaki Fark Nedir?
• Bir Dijital Pazarlama Uzmanı Ne Yapar?
• Dijital Pazarlama Nasıl Yapılır?
• Sonuç

Zaman değişiyor ve bu değişim çok hızlı bir şekilde gerçekleşiyor. Tüm alışkanlıklarımız online dünyaya kaymış durumda. Neredeyse her şey dijital dünyaya adapte olmuş vaziyette. Henüz bu dünyaya girmeyen olgular ise çok kısa zamanda kendilerini dijital dünyanın bir parçası olarak görecekler.

Her şeyin dijitale evrildiği bir dünyada, pazarlamanın da dijital dünyaya kayması kimseyi şaşırtmış değil. Bu yazımızda pazarlamanın yeni evresi olan dijital pazarlamadan, endüstri 4.0'dan, dijital pazarlamanın çeşitlerinden, geleneksel pazarlama ile dijital pazarlama arasındaki farklardan, dijital pazarlama dünyasındaki temel terimlerden, bir dijital pazarlama kampanyasının nasıl yapılacağından bahsedeceğiz. Pazarlama nedir, dijital pazarlama nedir ve dijital pazarlamacılar ne iş yapar sorularına teorik ve pratik yanıtlar bulacağız. Kısacası dijital pazarlamanın ABC'sini araştıracağız.

Pazarlama nedir?

2017 yılında yapılan ve halen geçerliliğini koruyan tanıma göre pazarlama, genel olarak toplum, müşteriler ve paydaşlar için bir değer sağlayan teklifleri yaratma, iletme ve sunma etkinliklerinin toplam sürecidir. Eski tanımlarına göre pazarlama, görüldüğü üzere artık değer yaratma ve yaratılan bu değeri yaratıcı yollarla iletmeye odaklanmıştır. Yani satış yapmak, kar etmek, müşteri çekmek gibi klasik yaklaşımlar yerini değer yaratmaya bırakmıştır. Peki nedir değer yaratmak? Bu sorunun cevabı yazının içerisinde saklı olacak.

Dijital Pazarlama Nedir?

Dijital pazarlama nedir sorusunun yanıtı aslında pazarlamanın kendi tanımı ile de paraleldir. Dijital pazarlama, elektronik bir cihaz ya da internet kullanarak yapılan pazarlama çalışmalarının bütünüdür. İşletmeler ve firmalar mevcut ve potansiyel müşterilerine ulaşmak için arama motorları, e postalar, sosyal medya servisleri gibi seçenekleri kullanırlar.

B2B Pazarlama Nedir?

B2B pazarlama, açılım olarak business to business anlamına gelen, bir firmanın herhangi bir firmaya çoklu satışını amaçlayan satış türüdür. Genel amaç olarak müşterileri bir satış personeli ile görüştürmeyi hedefleyen, müşterilerin daha uzun süreli pazarlıklar ve daha derin araştırmalar yaptığı pazarlama şeklidir. B2B pazarlama, çok çok yüksek derecede bağlantı ve iletişim kurmak ile alakalıdır. Potansiyel müşteriye öncelikli olarak erişmek, o müşteri ile fiziksel ya da mental bağlantı kurmak, ürün ya da hizmeti enine boyuna kendisine tanıtmak ana hedeftir.

B2B pazarlama taktikleri arasında en çok kullanılan stratejiler sırasıyla sosyal medya içerikleri (%92), e posta bültenleri (%82), web sitesindeki makaleler ve bloglar (%80), fiziksel etkinliklerdir (%77).

B2C Pazarlama Nedir?

B2C, açılım olarak business to customer demektir. İşletmenin herhangi bir ürün ya da hizmeti direkt müşteriye satışını amaçlar. Dijitalde B2C pazarlama, müşterinin bir satış personeli ile görüşmeden direkt bir biçimde ürüne odaklanarak satın alımı gerçekleştirmesine dayalı pazarlama şeklidir. Bu pazarlama şekline sahip firmalar, müşterileri ile uzun ve derin ilişkilere girmezler. Sonuç odaklı reklamlar aracılığıyla müşterinin ürünü ya da hizmeti direkt satın almasını ve firma personeliyle mümkün olduğunda az derecede iletişim kurmasını hedeflerler. E ticaret sitelerinde sergilenen ürünler B2C pazarlamanın en iyi örneklerindendir. B2C pazarlama yapan firma, tüm satın alma sürecini otomatize etmek istemektedir. Genel amaç %95'ten yüksek bir oranla satın alma sürecinin otomatik olmasıdır.

B2B Pazarlama ile B2C Pazarlama Arasındaki Farklar Nelerdir?

• B2B pazarlamada müşterilerin karar alma süreçleri uzundur. Bundan dolayı satın alma hunisi çok daha büyük ve karışıktır. Müşterilerle olan ilişkiler daha karmaşık, daha birebir ve daha samimidir. B2C pazarlamada ise müşterilerle olan ilişkiler kısa, net ve sonuç odaklıdır.
• B2B pazarlama stratejileri daha çok akla, mantığa ve kanıtlara dayalıdır. Daha yetenekli ve daha derin araştırmalar yapan pazarlamacılara ihtiyaç duyar. B2C pazarlama ise daha çok duygusal yönlere hitap eder. Potansiyel müşterileri, satın aldığı ürünle ilgili iyi hissetmesini sağlamaya yöneliktir.
• B2B pazarlamada karar veren kişi (müşteri) genelde bir kişiden fazladır. Satın alım seviyeleri yüksek olduğu için karar alım süreci de tek kişi tarafından yönetilmez. Dolayısıyla B2B pazarlama stratejilerinin müşteri açısından indirilebilir, paylaşılabilir ve sunulabilir olması gerekir. Bu da daha büyük iş yükü anlamına gelir. B2C pazarlamada ise müşteriler markalarla birebir ilişki içerisindedirler. İkna edilecek parti sayısı genelde tektir ve tüm stratejiler de o tek müşteriye yöneliktir.

Dijital Pazarlamanın Faydaları

Dijital pazarlama nedir sorusunun ve bazı genel pazarlama terimlerinin açıklamalarını öğrendikten sonra kısaca dijital pazarlamanın faydalarından bahsetmek istiyoruz. Bu bölüm ayrıca dijital pazarlamanın neden önemli olduğunun da yanıtlarını içermektedir.

1- Daha Geniş Bir Pazara Ulaşma İmkanı Sağlar

Televizyonda yayınladığınız bir reklam filminin potansiyel müşterilere ulaşma şansını hesaplayalım. Müşterilerimizin bir televizyonunun olması, TV başında olması, televizyonu o esnada dikkatli bir şekilde izliyor olması ve en önemlisi reklam kampanyamızda hedeflediğimiz önemli noktayı tam zamanında yakalamış olması gerekmektedir. Ancak internette yaptığımız reklamın böyle bir kaygısı yoktur. Potansiyel müşteri internete ne zaman girerse görebilecektir. Ayrıca müşterinin yaşadığı bölgenin hiçbir önemi yoktur. Dünyanın neresinde olursa olsun, reklamınız potansiyel müşterinize ulaşabilir.

2- Dijital Pazarlama Daha Ekonomiktir

Dijital pazarlama sadece geniş kitlelere ulaşmakla kalmaz, bu geniş kitlelere daha ekonomik bir yoldan ulaşır. Televizyon ve gazetelere verilecek reklamların tutarları günümüzde hala çok yüksektir. Buna rağmen örneğin Google'da hazırlayıp sunacağınız bir reklamı çok düşük maliyetlerle istediğiniz kişiye istediğiniz saatte gösterme imkânınız vardır. Yapacağınız bir e posta reklamı ile yine müşterinin bilgisayar başına oturduğu zamanı hedefleyerek ona çok daha efektif ve ucuz bir şekilde ulaşabilirsiniz. Geleneksel pazarlama yöntemlerinde hedef kitlenize ne zaman ve nasıl ulaşacağınıza siz değil, reklamı kontrol eden partiler karar vermektedirler.

3- Ölçülebilir Sonuçlar Sunar

Bir pazarlama stratejisinin en önemli aşamalarından birisi ölçme ve değerlendirmedir. Pazarlama kampanyam ne kadar etki etti? Pazarlama stratejim bana kaç adet müşteri kazandırdı? Bu tip sorular pazarlama uzmanının kendi kendine en çok sorduğu sorulardır. Dijital pazarlama, bu sorulara geleneksel pazarlamaya göre çok daha net yanıtlar verir.

Birçok yazılım ve araç sayesinde oluşturduğunuz dijital pazarlama kampanyasının kaç kişiye ulaştığını, bu kişilerden kaçının ne kadar etkileşime geçtiğini, etkileşim oranının ne olduğunu, harcanan paraya karşılık ne kadar para kazanıldığını, kaç tane e postanın açılıp bu e postaların ne kadar süre okunduğunu, kaç kişinin reklam aracılığıyla sizinle iletişime geçtiğini ve daha birçok metriği rahatlıkla görebilirsiniz. Bu da, yeni kampanyaları oluştururken daha dikkatli ve daha stratejik kararlar almanızı sağlar.

4- Kişiselleştirme İmkânı Verir

Dijital pazarlama, reklam kampanyalarını müşterilinize göre kişiselleştirmenizi sağlar. Günümüzde artık insanlar kendilerini özel hissettirecek, kendileri için özel hazırlanmış reklamlar görmek istiyor. Geleneksel kanalardan yapılan reklamlarda tek bir yöntem seçilir ve bunun üzerine reklam hazırlanır. Oysa dijital pazarlama, kullanıcıya özel kampanyalar hazırlayıp sadece belirli bir kitlenin karşısına bu reklamları çıkarmanıza olanak sağlar. Bir ürünü 18-25 yaş arası, K-pop dinleyen ve Tik Tok kullanan kişilerin karşısına; diğer ürünü ise 40-50 yaş arası, spor müsabakalarına ve doğa yürüyüşlerine düşkün kişilerin karşısına çıkarabilirsiniz.

5- Müşterilerle Daha Yakın İlişkiler Kurma İmkânı Sağlar

Dijital pazarlama sadece ücretli reklamlardan ibaret değildir. İçerik pazarlama stratejileri sayesinde firma olarak müşterilerinizle daha yakın ilişkiler kurabilirsiniz. Yapılacak etkili bir içerik pazarlaması ürünü ile müşterinize değer katacak bir içerik hazırlayabilir, onun kendini size daha yakın hissetmesini sağlayabilirsiniz.

Bunun haricinde müşterilerinizle sosyal medya aracılığıyla gerçek zamanlı etkileşimler kurabilirsiniz. Bir müşterinin, firmanın sosyal medya postunu beğenmesi ya da web sitesine girip üyelik açması demek, o kişinin artık firma ile bir bağının olduğu ve firmadan gelecek tekliflere açık olduğu anlamına gelir. Sadece bununla da kalmaz, bir müşterinin firmanın sosyal medya gönderisini beğenmesi ve hatta paylaşması, firmanın kendi reklamını müşteri aracılığı ile yapmasını da sağlar.

6- Hızlı Satın Alma ve Hızlı Dönüşüm Olanakları Sunar

Geleneksel pazarlama yöntemleri ile yapılan bir reklamın satın almaya dönüşmesi zaman alır. Hedef kitlenin reklamı görmesinin ardından en iyi ihtimalle telefon yoluyla iletişime geçmesi ve satışı talep etmesi beklenir. Oysa ki dijital pazarlama, müşterilere hemen karar verip o anda satın almayı gerçekleştirme olanağı sunar. Müşterinin bir e ticaret sitesinde gördüğü ürünü almak için başka hiç kimse ile iletişime geçmesine gerek yoktur.

7- Büyük Firmalarla Rekabet Etmenizi Sağlar

Dijital pazarlama, işletmenizin büyük firmalarla rekabet edebilmesine de olanak sağlar. Küçük bir işletme olarak küçük bir bütçe ile kendi bölgenizin hakimi olabilirsiniz. Büyük firmaların sunamadığı servisleri kendi etki alanınızda sunarak fark yaratabilir, iyi bir pazarlama kampanyası ile öne çıkabilirsiniz. Örneğin bir hırdavatçı, fiyat konusunda belki büyük zincir hırdavat marketlerle baş edemeyebilir. Ancak kendi bölgesini hedef alarak hazırlayacağı bir dijital kampanya ile, o mahallede yaşayan kişilere ücretsiz olarak servis sağlayacağını belirterek öne geçebilir. Bunu çok ufak bütçelerle yapması da mümkündür.

Dijital Pazarlama Çeşitleri Nelerdir?

Dijital pazarlama nedir ve neden önemlidir sorularına ayrıntılı olarak yanıt verdik. Şimdi ise dijital pazarlama çeşitlerinden ve bu stratejilerin ayrıntılarından bahsedelim. Bir dijital pazarlama uzmanı, %99 oranında aşağıdaki başlıklarla belirttiğimiz alanların birinde ya da birkaçında çalışır. Dijital pazarlama türleri başlıca aşağıdaki pazarlama faaliyetlerini kapsar.

Arama Motoru Reklamları (Search Engine Advertising - SEM)

Arama motoru reklamları Google, Bing gibi gelişmiş arama motorlarında bir ürünü ya da hizmeti arayan kişilere yönelik yapılan faaliyetlerdir. En gelişmişi ve bilineni Google Ads olan bu pazarlama faaliyetleri, en hızlı yanıt veren reklam stratejisi olarak karşımıza çıkar.

Basitçe açıklamak gerekirse, firma belirli bir anahtar kelime ile yapılan aramalarda en üstte reklamlı olarak görünmek için bir miktar para verir. Bu sayede Google'da arama yapan kişinin önüne kendi sitesini ya da ürününü çıkarır. Müşteri bu reklama tıklayıp siteye giderse, firma Google'a para öder. Eğer müşteri reklama tıklamazsa genelde ücret ödenmez. Ancak görüntülenme başına hazırlanan bazı Google reklam kampanyaları da mevcuttur. Burada firma reklamın görüntülenmesi başına bir ücret öder. Sıklıkla e ticaret yapan firmalar tarafından kullanılır.

En yaygın dijital pazarlama stratejisidir diyebiliriz. Son zamanlarda Google, sadece uzmanların değil, kendi işini yapan küçük işletmelerin de Google Ads uygulamasını kullanabilmesini hedeflemektedir ve ara yüzünü gün geçtikçe sadeleştirmektedir.

PPC (Pay Per Click) - Tıklama Başına Ödeme

Dijital pazarlama, sosyal medya kanallarında sıklıkla kullanılır. Bunun en sık yapıldığı alan ise pay per click kampanyalarıdır. PPC yani tıklama başına ödeme, genellikle Facebook, Instagram, Twitter gibi sosyal medya kanallarında yapılan reklamları kapsar. Ücretli gönderiler, LinkedIn aracılığıyla atılan sponsorlu mesajlar bu kapsama girer.

Sosyal medya pazarlaması (özellikle Facebook), PPC alanında çok geniş bir kitleye ulaşma imkanını çok kolay bir şekilde sağlar. Çok küçük ölçekli bir firma, Facebook hesabı ile çok sayıda insana rahatlıkla ulaşabilir. Google kadar olmasa da yüksek dereceli kişiselleştirilmiş hedefleme imkanı sunan Facebook, Instagram ile kombine bir şekilde reklam verilmesini de sunduğu için çok kullanışlıdır. Facebook'ta hazırlanacak bir reklam kampanyasında herhangi bir hizmeti ya da ürünü net bir hedef kitleye ulaştırmak mümkündür. Örneğin gotik temalı tişörtler üreten butik bir işletme, Facebook'ta gotik müzik sayfalarını beğenmiş kişileri hedefleyebilir

Not: Aslında Google Ads hizmetlerini de buraya dahil etmeyi düşündük ancak Ads hizmetleri sadece PPC üzerine odaklı olmadığından dolayı PPC için ayrı bir başlık açmak istedik.

Arama Motoru Optimizasyonu - SEO

Arama motoru optimizasyonu (SEO), dijital pazarlama stratejileri arasında en çok emek isteyen ve en uzun zamana yayılmış faaliyetlerden birisidir. Bir firmanın arama motorları içerisinde üst sıralarda olmak ya da en azından arama motoru sonuç sayfasında görünür olmak için yaptığı aktivitelerin tümüne SEO, yani arama motoru optimizasyonu denir. Arama motoru reklamları vererek üst sırada görünmek mümkündür ancak SEO, organik aramalarda da üst sıralarda görünmeyi hedefler. Araştırmalar göstermektedir ki internet kullanıcılarının çoğu arama motorlarında ikinci sayfadan ötesine gitmiyor. Bu da, firmaların faaliyet gösterdikleri anahtar kelimelerde Google aramalarında ilk sayfada olmaları gerektiğini gösteriyor. Bundan dolayıdır ki firmalar, SEO çalışmalarına üst düzey önem göstermekteler.

Arama motoru optimizasyonu ile ilgili daha ayrıntılı bilgiye ulaşmak için "SEO - Search Engine Optimization Nedir?" başlıklı makalemizi inceleyebilirsiniz.

İçerik Pazarlaması

İçerik Pazarlaması, açık bir şekilde belirlenmiş bir hedef kitleyi çekmeye ve bu kitleyi elde tutmaya yönelik üretilen değerli, alakalı ve düzenli içeriklerin dağıtılması şeklinde uygulanan bir pazarlama stratejisidir.

İcerik pazarlama, müşterilerle daha samimi bir ilişki kurmak ve potansiyel müşterileri firmanın elinde tutabilmek için çok önemlidir. Birbirinden farklı içerik pazarlaması stratejileri bulunmaktadır. Bunların en önemlileri, eğitici blog postları, E kitaplar, E mail bültenleri, infografikler ve video içeriklerdir.

İçerik pazarlaması ve içerik pazarlama stratejileri ile ilgili daha ayrıntılı bilgiye ulaşmak için "İçerik Pazarlaması Nedir Nasıl Yapılır?" başlıklı makalemizi inceleyebilirsiniz.

Sosyal Medya Pazarlaması

Sosyal medya pazarlaması, sosyal medya hesaplarından yapılan PPC tabanlı kampanyaların aksine, müşterilerle sosyal medya aracılığıyla ilişki kurmaya yönelik olan paylaşımlardır. Önemli gün ve haftaların kutlanması, milli ve dini bayramlarda etkileşim sağlayacak postların oluşturulması, güncel olaylarla ilgili toplumu temsil edecek postların oluşturulması etkili bir sosyal medya pazarlaması örneğidir.

Viral Pazarlama

Viral pazarlama birçoğumuzun bildiği üzere, ürünü müşterinin gözüne sokmadan, hatta mümkünse üründen hiçbir şekilde bahsetmeden hazırlanan reklam kampanyalarıdır. Content marketing ile karıştırılsa bile, kesinlikle bir içerik pazarlama stratejisi değildir. Artık günümüzde viral videolar influencer olarak nitelendirdiğimiz yüksek takipçili kişiler üzerinden yapılmakta. Influencerlar, kendilerine sunulan ürünleri giyerek postlar paylaşmakta ya da farklı reklam şekilleri geliştirilmektedir. Önemli bir dijital pazarlama çeşidi olarak karşımıza çıkan viral pazarlama, sosyal medyada ve video kanallarında sıkça karşımıza çıkmaktadır.

UI/UX Analizi

UX (user experience) ve UI (user interface) dijital pazarlama alanındaki faaliyetlerden birisidir. Müşteri ile birebir ilişkide olmadan arka planda geçen bu faaliyetler birçok firma için hayati öneme sahiptir.

UX, kullanıcı deneyimi anlamına gelmektedir. Kullanıcıların güzel bir web site deneyimine sahip olmalarını hedefler. Siteye gelen kullanıcının rahatlıkla tüm işlemlerini yapıp, kendisini engelleyecek bir arıza ya da sorun ile karşılaşmadan işlemini bitirmesini amaçlar.

UI, ise daha çok görsel zevke ve tasarıma hitap eden, kullanıcının sitede daha uzun süre kalmasını ve kalırken de kendini rahat hissetmesini amaçlayan aktivitelerin tümüdür.

Affiliate Marketing - Satış Ortaklığı

Affiliate marketing, yani satış ortaklığı, bir firmanın başka bir firmanın ya da işletmenin reklamını yaparak para kazanmasına olanak sağlayan pazarlama sistemidir. Gelirin paylaşılması modeliyle işler. Yüksek trafiğe sahip bir site, örneğin e ticaret yapan başka bir sitenin reklamını kendi alanında yapar. Bu reklama tıklayarak giden ve diğer sitede harcama yapan müşterinin getirdiği kar, bu iki site arasında paylaşılır. Reklamı yapan firma, kendi yaptığı reklamın sağladığı fayda kadar kazanç sağlar.

Bazı firmalar satış ortaklığını sadece tek bir firma için sağlarken, bazıları birden fazla firmanın reklamını yaparak karını katlamayı hedefler. Fiziksel ürün satmak isteyen firmaların çokça başvurduğu ve yüksek oranda karşılıklı karla sonuçlanan, etkili bir dijital pazarlama stratejisidir.

Görüntülü Reklamlar (Display Advertising)

Görüntülü reklamlar Google gibi arama motorlarında ve bazı web sitelerin bannerlarında yer alan, grafik şeklinde oluşturulmuş reklamlardır. Bu reklamlar, daha çok göze hitap eden, ürün ya da kampanya odaklı olmakla birlikte en fazla 1 ay kullanılması önerilir.

Influencer Marketing

Viral pazarlama haricinde, yine influencer olarak nitelendirilen sosyal medya fenomenleri aracılığıyla yapılan reklamlardır. Etkisi tartışılır olmakla birlikte, doğru kişi ile doğru zamanda ve doğru şekilde yapıldığı takdirde çok etkili sonuçlar doğurduğu da bilinmektedir. Bu pazarlama yapılırken hedef kitle iyi analiz edilmeli ve bütçeye dikkat edilmelidir.

Yeniden Pazarlama (Remarketing)

Remarketing, sitenize girmiş, ürününüzü incelemiş ya da bir şekilde sizinle etkileşime girmiş, ancak satın alımı tamamlamamış olan kişilere yönelik yapılan reklamları ifade eder. E ticaret alanında aktif olan firmaların daha çok başvurduğu yöntemlerden birisidir. Satış hunisinde satın alma aşamasına ya da ürün inceleme aşamasına kadar gelmiş ancak bir ya da birkaç sebepten ötürü ürünü almaktan vazgeçmiş bir müşteri, artık firmanın veri tabanına girmiş demektir. Google Ads ve Facebook gibi uygulamalar, sitenize gelerek veri tabanınıza girmiş kişilere tekrar ulaşmanızı sağlayacak sistemleri sunmaktadırlar. Biraz uzmanlık gerektirse de etkili olduğu bilinen ve dijital pazarlama olarak sıklıkla kullanılan bir yöntemdir.

E posta Pazarlaması

E posta pazarlaması, firmanın web sitesine kaydolan kişileri hedefleyerek yaptığı pazarlama çeşididir. Haftalık bültenler, yeni kampanyalara dair haberler, ayın fırsatları, indirimler gibi birçok konu e posta pazarlamasının içinde sayılabilir. E mail pazarlamasını yapabilmek için müşterinin e posta sistemine kayıt olması gerekir. Bu noktada web sitenin görünür yerlerine, 'Kayıt olun', 'bir cevap yazın', 'e posta hesabınız', 'bültene abone olun' gibi ibarelerin konulması ve müşterinin bu yönde hareket etmesi sağlanmalıdır. Bunu yaparken müşteriye aynı zamanda 'E posta hesabınız yayımlanmayacak', 'Gerekli alanlar doldurulduğu takdirde bülten aboneliğinden çıkabilirsiniz' gibi, müşterinin sistemden rahatlıkla çıkabileceğini belirten yönergeler de konulmalıdır. Yine e posta pazarlaması yapabilmek için web sitesinde yayınlanan makale ve blog postlarının altına yorum, İsim, E posta, İnternet sitesi gibi bilgilerin paylaşılıp, herkese açık yorumların yapılabileceği alanlar bırakılmalıdır. Bu sayede yorum yapmak isteyen müşteri, e posta adresini firma ile paylaşacaktır.

Video Pazarlaması

Video pazarlaması, artık geleneksel pazarlama alanına giren televizyon reklamları ile aşağı yukarı aynı kategoriye girer diyebiliriz. Tek fark, dijital pazarlamada yapılan video reklamları daha niş kitlelere ulaşabilmekte, YouTube, Vimeo, Dailymotion gibi alanlarda ilgili kişilere gösterilebilmektedir.

Sponsorlu İçerik

Sponsorlu içerikler, belirli miktarda trafik alan web sitelerinin kendi alanlarını başka firmalara kiralaması ile oluşturulan içeriklerdir. Yayıncı olarak nitelendirilen site sahipleri, kendi sitelerindeki bir sayfada başka firmalar tarafından hazırlanan bir içeriği yayınlamayı kabul ederler. Belli bir ücret karşılığında söz konusu içerik yayıncının sitesinde bir süre yayınlanır. Bu sürede reklam veren firma, kendi sitesine backlink sağlamış ve ek trafik imkânı kazanmış olur.

Inbound Pazarlama ve Dijital Pazarlama Arasındaki Fark Nedir?

Dijital pazarlama ve inbound pazarlama birbiriyle sıklıkla karıştırılan iki kavramdır. Karıştırılması da normaldir çünkü tanım olarak birbirlerine çok benzerler. E mail ve online içerik pazarlama gibi birçok ortak aracı kullandıkları için aslında aynıymış gibi görünmektedirler. Ancak durum tam olarak böyle değildir. Inbound marketing, daha bütünsel bir kavram olarak karşımıza çıkar. Dijital pazarlama daha spesifik stratejilere odaklanıp, spesifik hedeflere yönelik hareket ederken, inbound marketing hedefe ulaşmak için hangi dijital pazarlama stratejisinin belirleneceğini, bu dijital pazarlama stratejisinin ya da stratejilerinin nasıl oluşturulması gerektiğini ve nasıl uygulanması gerektiğini belirlemeye yöneliktir.

Bu noktada inbound marketing, dijital pazarlamayı kapsar diyebiliriz.

Bir Dijital Pazarlama Uzmanı Ne Yapar?

Bir dijital pazarlama uzmanı yukarıda saydığımız dijital pazarlama çeşitlerinin bir ya da birkaçında birden uzmanlaşmış kişidir. İçerik pazarlaması, arama motoru pazarlaması, sosyal medya, E ticaret kurulumu ve e ticaret entegrasyonları, sosyal medya pazarlama, arama motoru optimizasyonu, influencer pazarlama, ürün ve marka kimliği yaratma gibi birçok alan dijital pazarlama uzmanının çalışma alanına girebilir. Birkaç örnek vererek çeşitli alanlarda çalışan dijital pazarlama uzmanlarının sorumluluklarına genel bir bakış atalım.

Arama Motoru Optimizasyonu - SEO Uzmanı Ne İş Yapar?

SEO uzmanları SEO alanındaki yetkinliklerine göre çeşitli sorumluluklara sahiptirler. Bir SEO uzmanının yeterli derecede html ve CSS bilmesi gerekmektedir. Bu bilgi, sitenin daha erişilebilir olması ve optimizasyon için gerekli kodların eklenebilmesi açısından önemlidir. Ayrıca on page, off page ve teknik SEO işlemlerine hâkim olup bunları sürekli olarak kontrol etmesi gerekmektedir.

SEO uzmanı, içerik oluşturabilmeli, bu içeriklerin düzenli olarak yayınlanmasını sağlamalıdır. Ayrıca içeriklerin takibini yapmalı, Google Analytics, Search Console gibi araçlarla üretilen içeriğin etkisini ölçüp bu sonuçları pazarlama ekibine sunabilmelidir.

Web sitesinin arama motorlarında ve sosyal medyada görünür olduğundan emin olmalı, UX analizini yaparak ziyaretçilerin sitede sorunsuz zaman geçirmelerini sağlayabilmelidir.

İçerik pazarlama konusunda yeni ve potansiyelli stratejiler geliştirmeli, bu stratejileri firmanın tüm sosyal medya kanallarıyla entegre hale getirmelidir.

Online pazarlama, arama motorları yeniliklerini takip etme, dijital pazarlama trendlerine hâkim olma ve bu trendlere göre yeni stratejiler belirleme gibi görevlerin yanında, pazarlama ekibini de yeni trendlerden haberdar etmelidir.

Tabii en önemlisi, bir SEO uzmanı, çalıştığı firmanın web sitesinin arama motorlarında üst sıralarda yer almasını sağlayabilmelidir ki işin en zor ve sabır isteyen kısımlarından biri de budur.

Görüldüğü üzere bir SEO uzmanının neredeyse gözlerinden ateş bile çıkarabilmesi beklenmektedir.

İçerik Pazarlama Uzmanı Ne İş Yapar?

İçerik pazarlama uzmanları da en az SEO uzmanları kadar karmaşık ve çok yönlü iş tanımına sahiptirler. SEO ve pazarlama birimiyle birlikte hareket etmeli ve trend takibini çok iyi yapabilmelidirler. Müşterileri çok iyi analiz etmeli, müşteri profilinin ihtiyaç duyduğu yenilikleri ve onlara değer katabilecek içerikleri tespit ederek bu içeriklerin düzenli bir şekilde üretilmesini sağlayabilmelidirler.

Bir içerik uzmanından aynı zamanda iyi bir yazar olması ve web site trafik ve hareketlerini iyi ölçebilmesi beklenir. Söz konusu, müşterilere değer katmak ve onların kalplerine dokunmak olduğu için uzun fikri mesailere ihtiyaç duyarlar.

Gerektiğinde influencerlar ile iletişime geçerek, bütçeye sadık kalmak koşuluyla onlarla iş birlikleri yapmaları, bu iş birliklerinin analizini ve raporlamalarını da sunmaları beklenir. Sosyal medya postları, SEO uyumlu makale ve içerik üretme becerisi, yeterli miktarda grafik ve infografik hazırlama yeteneği de yine içerik uzmanlarından beklenen becerilerdendir.

Google Ads Uzmanı Ne İş Yapar?

Google Ads, dijital pazarlama dünyasının en stresli alanlarından birisidir desek yanılmış olmayız herhalde. Öncelikle kontrol edilmesi gereken bir bütçenin olması ve o bütçenin net bir yüzdenin içinde kalması gerektiğinden dolayı sürekli olarak baskı hissederler. Bu yüzden bir Ads uzmanının öncelikle baskı altında iyi çalışabilen birisi olması beklenir.

Bir Ads uzmanı belirlenen hedeflere göre Google kampanyalarını hazırlar. Hedef kitleyi belirler ve bu kampanyaların takibini yapar. Maliyeti belli aralıklarda tutar. Hedef kitle analizini yaparak minimum miktarda para ile en verimli kitleye ulaşmayı amaçlar.

Arama motoru pazarlaması, arama hacimlerini de takip etmek demektir. Bu yüzden bir Ads uzmanı, tüm arama trendlerine hâkim olmalı ve birden fazla web trafik aracını kullanabilmelidir.

Büyük bir bütçeyi yöneten uzmanlar, genelde bir ekiple çalışırlar. Çünkü yüksek bütçeli Google reklamları kesinlikle bir kişinin tek başına altından kalkabileceği bir iş değildir. Bütçe ve ürün planlaması için pazarlama ekibiyle, grafik ve görsel tasarımlar için grafik tasarım ekibiyle uyum halinde çalışmalıdır. Dolayısıyla bir Ads uzmanı, ekip çalışmasına yatkın olmak zorundadır diyebiliriz.

Görüldüğü üzere sadece kısa kısa değinmemize rağmen dijital pazarlama uzmanlarının ne kadar kalifiye olmaları gerektiğini görebiliyoruz. Buna rağmen hala üniversitelerimizde sadece dijital pazarlamaya yönelik bölümlerin açılmamış olması da manidar görünmektedir.

Dijital Pazarlama Nasıl Yapılır?

Peki sağlıklı bir dijital pazarla kampanyasının oluşması için hangi aşamalardan geçilmelidir? Her işin olduğu gibi dijital pazarlamanın da belirli paternleri ve aşamaları bulunmaktadır. Yıllardır hızla gelişen dijital pazarlama, arama motorlarının ve e ticaret faaliyetlerinin hayatımıza tamamen girmesi ile birlikte sistematik hale gelmiştir. Her ne kadar ülkemizde halen bu sistem resmi eğitim kanallar yoluyla üniversite öncesi eğitime aktarılmaya başlanmamış olsa da, akademik anlamda yapılan çalışmalar, dijital pazarlamanın adımlarının belirlenmesine katkıda bulunmuştur.

1- Hedeflerinizi belirleyin

Bir dijital pazarlaması kampanyasına başlarken ilk aşama hedef belirlemek olmalıdır. Bu hedefin açık bir şekilde belirlenmesi de önemlidir. Marka bilinirliği mi yaratmak istiyorsunuz, satışları mı artırmak istiyorsunuz, web sitesi trafiğini mi artırmak istiyorsunuz? Çünkü karar verilen hedefe göre yeni bir strateji belirleyecek ve ona göre hareket edeceksiniz.

Marka bilinirliği yaratmak isteyen birisinin e ticaret sistemlerine ya da arama ağı reklamlarına çok yüksek miktarlarda bütçe ayırmasının bir anlamı yoktur. İlk etapta sosyal medyayı öne çıkarmak isteyecektir. Dolayısıyla yönelim de buna göre olmalıdır.

2-Hedef kitleyi belirleyin

Dijital pazarlamanın bizlere sunduğu en büyük kolaylıklardan birisi, belirlenen hedef kitleye belirli zamanlarda reklam yapabilme fırsatıdır. Bu, daha az para harcayarak daha isabetli kitlelere ulaşmamızı sağlar. Dolayısıyla hedef kitleyi belirlemek ve iyi analiz etmek çok önemlidir. Hedef kitlemiz Z kuşağı mı, orta yaş üstü kadınlar mı, basketbol takip eden insanlar mı, haftada bir kez dışarı çıkmayı alışkanlık haline getirmiş kişiler mi, internet alışverişi yapmayı seven kitleler mi?

Farklı sosyal medya hesaplarınızda farklı kişileri de hedefleyebilirsiniz. Instagram hesabınızda reels videoları çeken ve paylaşan genç kitleyi hedeflerken, LinkedIn hesabınızda profesyonel ve belli bir yaşın üzerini hedefleyebilirsiniz. Bu hedeflemeyi, ihtiyacınıza göre siz belirlemelisiniz.

3- Her bir dijital pazarlama kanalı için bütçenizi belirleyin

Bütçe, en önemli kalemdir ve kimsenin boşa harcayacak tek bir kuruşu bile yoktur. Bu yüzden bütçe hesaplamasını çok iyi yapmalı ve gerekirse her kalem için ayrı bir hesap çizelgesi oluşturmalısınız.

SEO, içerik oluşturma gibi stratejileri kullanmayı planlıyorsanız çok fazla bütçe ayırmanıza gerek olmayacaktır. Bu noktada paradan ziyade iş gücüne ihtiyacınız var demektir. Bütçenizin bir kısmını çalışanların motivasyonuna ayırmak daha mantıklı bir hareket bile olabilir :)

Öte yandan Google Ads üzerinden kampanya yaparak diğer markalarla yarışmak istiyorsanız büyük bir bütçe ayırmanız gerekebilir. Burada dikkat etmeniz gereken husus, Google Ads kampanyalarının tıklama başı maliyetinin hesaplanmasıdır. İnternette kendi sektörünüz açısından kabul gören TBM (tıklama başı maliyet) oranını bulun ve bütçenizi buna göre hesaplayın. Bütçe hesaplaması için hazırlanmış hazır yazılımlar da internette mevcuttur.

4- Ödemeli ve ödemesiz dijital pazarlama stratejileri arasında bir denge kurun

Dijital pazarlamada ödemeli ve ödemesiz stratejiler bir arada bulunabilir. Örneğin bir SEO kampanyası ya da potansiyel müşteriye yönelik içeriklerin pazarlanması yönünde bir strateji belirlediniz. Bu strateji için öncelikle müşteri karakterini, onların ne isteyeceğini ve nasıl isteyeceğini saptamanız gerekir. Daha sonra en az 6 aylık bir plan yapıp bu plana uygun hareket etmeniz beklenir. Bu 6 aylık dönemde sadece ödemesiz planla yetinmemek, bu planı destekleyecek ödemeli stratejiler de geliştirmek gerekir.

SEO'ya nazaran daha hızlı sonuç veren arama motoru reklamları, her zaman sadece satış artırmaya yönelik olmak zorunda değildir. Kimi zaman SEO faaliyetlerini desteklemek amacıyla da kullanılabilir.

Bir firmanın sadece ödemeli reklamlara ya da sadece SEO gibi ödemesiz stratejilere bağlı kalması sağlıksızdır. Sonuç olarak bu ikisi arasında iyi bir denge kurulmalı, tek bir stratejide sıkışıp kalınmamalıdır.

5- İçerik hazırlayın

Bir gıda firmasıysanız yemek tarifi videosu hazırlayın, bir turizm acentasıysanız 'Görülmesi gereken yerler' ile ilgili blog postları paylaşın ya da bir gezgine sponsor olun ve ona içerik paylaştırın, bir otomobil firmasıysanız karbon gazlarıyla ilgili bilgiler verin. Kısacası içerik hazırlayın. Bu içeriklerin müşterilere dokunması, onların sizinle bağ kurması açısından önemlidir. İçeriklerinizi düzenli ve değerli bir biçimde sürekli olarak sunun. Müşterileriniz içeriklerinizi paylaştıkça, sizin adınıza sizin reklamını yapacaktır. Her beğeni, her etkileşim çok önemlidir.

6- Her şeyinizi mobil uyumlu hale getirin

İnternet kullanıcılarının %60'ından fazlası mobil cihazlarını kullanıyorlar. Web sitenizin, dijital reklamlarınızın, grafiklerinizin, e postalarınızın kısacası her şeyinizin mobil uyumlu olması gerekmektedir. Mobilden girerken problem yaşayan müşteriler, tereddüt dahi etmeden sayfaları terk etmekte ve o sayfayı tekrar açmamaktalar. Kullanıcı deneyimini üst düzeyde tutabilmek adına ve kullanıcıların geçirdiği süre boyunca rahat etmeleri adına tüm dijital varlıkların mobil cihazlara adapte edilmiş olması çok önemlidir.

7- İyi bir anahtar kelime araştırması yapın

Dijital pazarlamada en önemli noktalardan birisi de anahtar kelimelerdir. Anahtar kelimeler kimi zaman çok zorlayıcı ve mücadele etmesi çok zor olgular olsalar bile, iyi bir anahtar kelime analizi, web sitenizi çok hızlı bir şekilde büyük rakiplerinizin önüne geçirebilir. Özellikle iyi hedeflenmiş uzun kuyruk anahtar kelimeler, rakip firmanın büyüklüğüne bakmaksızın, sizi öne çıkaracaktır.

Unutulmamalıdır ki anahtar kelime trendleri sürekli olarak değişmektedir. Bu yüzden Search Console, Google Ads anahtar kelime planlayıcı, Ahrefs, Semrush, Ubersuggest gibi anahtar kelime planlayıcı araçları iyi kullanmak ve sürekli yenilikleri takip etmek gerekir. Reklamlarda ve SEO faaliyetlerinde kullanılan anahtar kelimelerin en az ayda bir kontrol edilmesi gerekmektedir.

8- Hedefinize ne kadar ulaşabildiğinizi ölçün

Son olarak tabii ki en önemli nokta hedeflerinize ne kadar ulaşıp ulaşamadığınızı ölçmektir. E ticaret yapan firmalar, sadece sosyal medya ve web sitesi trafiğine odaklanan işletmeler için bunu ölçmek her ne kadar kolay olsa da bazı durumlarda biraz zorlayıcı olabilmektedir. Bunun için kendinize alanınızla ilgili KPI'lar belirleyerek, doğru metrikleri ölçmelisiniz.

Google Analytics bu anlamda sizin en büyük yardımcınız olacaktır. Bir dijital pazarlama uzmanının kesinlikle Google Analytics verilerini çok iyi okuyabilmesi ve yorumlayabilmesi gerekir. Tag manager ile kombine edilmiş ve satış hunisi iyi düzenlenmiş bir Google Analytics hesabı, sizi rakipleriniz önünde birkaç adım öne çıkaracak ve firmanız için en verimli stratejileri belirlemenizi sağlayacaktır. Bununla ilgili olarak Google Analytics Nedir? Kapsamlı Google Analytics Başlangıç Rehberi adlı makalemizi okuyabilirsiniz.

Sonuç

Dijital pazarlama artık iş hayatının bir parçası haline gelmiş, bir ürün ya da eski yeni bir hizmet sunan her firmanın kurması gereken bir birim olmuştur. Dijital pazarlama faaliyetleri şüphesiz ki yeni iş kapılarını açmış ve açmaya devam edecektir. Dinamikliğini hiç kaybetmeyen bu alan hakkında yazılan her tanım ve verilen her bilgi çok kısa zamanda eskiyecek, yeni bakış açıları ile bezenmiş olacaktır. Sonuç niyetine diyebiliriz ki dijital pazarlama, sürekli değişim ve gelişim içinde olmayı gerektiren, devinimin hiç durmadığı bir alan olarak kalacaktır.